بررسی نسخه جدید زبیکس، زبیکس ۵.۲

مقدمه

نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه از جمله سیستم‌هایی هستند که تقریبا برای هر مجموعه‌ای مورد نیاز و حیاتی است. این مورد با توجه به گستردگی استفاده از سیستم‌های فناوری اطلاعات در حوزه‌های گوناگون محدود به مجموعه‌های فعال در حوزه IT نبوده بلکه حتی کارخانجات نیز می‌توانند با استفاده از این سیستم‌ها مدیریت بهتری را برای مجموعه خود داشته باشند. این مهم به ویژه با توجه به امکاناتی که در نرم‌افزار زبیکس، رهبر بازار نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه قرار داده شده است، قابل تعمیم به سایر موارد مانند کنترل وضعیت کسب‌وکار با توجه به شاخص‌های مدنظر است. به عنوان مثال شما می‌توانید تعیین کنید که زمانی که میزان موجودی شما از حدی کمتر شد از طریق سیستم هشدار دلخواه به شما اطلاع‌رسانی صورت پذیرد.

این امکانات در طی یک روز به دست نیامده است. زبیکس از ابتدای انتشار نسخه اول خود همواره در تلاش بوده است تا توسعه خود را متناسب با موارد مدنظر مشتریان به بهترین شکل و به طور منسجم و با برنامه پیش برد. زبیکس بر همین اساس و مطابق مسیر توسعه خود تقریبا هر ۶ ماه نسخه جدیدی از سیستم خود را ارائه می‌نماید. امسال نیز با وجود بروز بحران کرونا این موضوع دچار تغییر نشده و ما شاهد نسخه‌ای جدید از زبیکس هستیم. در این مقاله در تلاش هستیم تا شما را با اصلی‌ترین ویژگی‌های این نسخه مانند مانیتورینگ ترکیبی، ارتقای امنیت و مانیتورینگ اینترنت اشیاء آشنا نماییم.

مانیتورینگ ترکیبی

این قابلیت امکان استفاده از سناریوهای برنامه‌نویسی شده را جهت جمع‌آوری داده‌ها به شکل پیچیده و مانیتورینگ دسترسی (availability) به شکل چند مرحله‌ای را فراهم می‌آورد. همچنین پشتیبانی از مدل اسکریپت در آیتم‌ها در این نسخه اضافه گردیده است. بر همین اساس بررسی دسترسی در سیستم‌های ابری، میکروسرویس‌ها، برنامه‌های کاربردی و سخت‌افزارهایی که دارای endpointهای HTTP هستند بیش از پیش آسان گردیده است.

استفاده موثرتر با فهم بهتر داده‌ها

در این نسخه بهبود قابل ملاحظه‌ای در راستای استفاده موثرتر از داده‌های تاریخی صورت گرفته است. حال شما می‌توانید با استفاده از تابع‌های فعالسازی (trigger function) جدیدی که در سیستم در نظر گرفته شده است درک بهتری را از سیستم دریافت کرده و ناهنجاری‌ها را شناسایی کرده و رفتارهای نامعمول سیستم را تشخیص دهید. به عنوان مثال شما می‌توانید تا هشدارهای هوشمندتری را در راستای شناسایی ناهنجاری‌ها ایجاد نمایید.

مثلا ایجاد هشداری مانند “افزایش کل ترافیک شبکه به میزان ۲۸ درصد در ماه سپتامبر” یا “کاهش تعداد ثبت‌نام کاربران جدید به میزان ۱۲ درصد در هفته گذشته” در حال حاضر امکان‌پذیر گردیده است. همچنین اکنون امکان استفاده از تابع آنالیز روند برای شاخص‌های اندازه‌گیری وضعیت کسب‌وکار مانند کارایی بازاریابی و فروش، کیفیت سطح خدمات پشتیبانی مشتریان و مواردی از این دست علاوه بر معیارهای اندازه‌گیری مرتبط با فناوری اطلاعات ممکن است.

ذخیره امن اطلاعات در vault خارجی

زبیکس با یکپارچه‌سازی اخیر خود با HashiCorp امکان ذخیره امن اطلاعات در محصول vault این شرکت را فراهم آورده است. بر این اساس امکان ذخیره‌سازی توکن‌ها، رمزها، گواهینامه‌ها، کلیدهای رمزنگاری، توکن‌های API، نام‌های کاربری و سایر مواردی از این دست که از جهت امنیتی دارای اهمیت است امکان‌پذیر گردیده است. حال تمامی اطلاعات حساس در فضایی امن خارج از زبیکس ذخیره شده و دیگری به نگهداری این موارد در پایگاه‌های داده زبیکس نیست.

نقش کاربران در کنترل دسترسی‌ها

در زبیکس ۵.۲ شما می‌توانید کنترل بسیار ریزتری را بر روی سطح دسترسی کاربران خود داشته باشید. حال شما می‌توانید حتی در مورد مواردی مانند رابط کاربری زبیکس، متدهای API و عملیات کاربر محدودیت‌هایی را لحاظ کنید. این کار امکان ایجاد درگاه‌های مشتریان به شکل ایمن، تعریف کاربران با دسترسی صرفا خواندن (read-only user)، تعریف کاربران با دسترسی صرف به داشبوردها، تعریف سوپر ادمین‌هایی با دسترسی محدود و بسیاری موارد دیگر از این نوع را فراهم نموده است.

این عملکرد با ارائه امکان کنترل دسترسی بر روی متدهای API زبیکس به شکل بسیار جزئی قابلیت یکپارچه‌سازی با سررویس‌های ارائه شده توسط سایر شرکت‌های را به شکلی بسیار امن‌تر فراهم آورده است.

مانیتورینگ اینترنت اشیاء و تجهیزات صنعتی

سیستم مانیتورینگ زبیکس در نسخه جدید خود پروتکل‌های Modbus و MQTT را که از معمول‌ترین پروتکل‌های مورد استفاده در حوزه سنسورها در IoT و تجهیزات صنعتی هستند، به طور رسمی پشتیبانی می‌نماید.

MQTT پروتکل استاندارد ارسال اطلاعات در حوزه IoT است. Agent نسخه دو زبیکس از طریق پیام‌های ارسالی تحت این پروتکل امکان مانیتورینگ اینترنت اشیاء را فراهم آورده است.

Modbus نیز در حال حاضر به عنوان پروتکل استاندارد ارتباطی به طور گسترده در تجهیزات الکترونیکی صنعتی استفاده می‌شود. امکان مانیتورینگ تجهیزات صنعتی از طریق این پروتکل برای ارتباطات TCP و Serial در Agentهای نسخه ۱ و ۲ زبیکس در نظر گرفته شده است.

حال شما می‌توانید با استفاده از زبیکس تجهیزات اینترنت اشیاء، سنسورها و تجهیزات تولیدی را بدون دغدغه و بدون نیاز به نرم‌افزارهای دیگر و افزونه‌های اضافی مانیتور نمایید.

Load Balancing برای رابط کاربری و API

در راستای افزایش سرعت، حداکثرسازی دسترسی (HA) و redundancy در سیستم، امکان گسترش‌پذیری قسمت‌های مرتبط با UI و APIهای زبیکس بر روی چندین نقطه در زبیکس ۵.۲ فراهم شده است.

ایجاد نمای شخصی‌سازی شده

زبیکس ۵.۲ امکان ذخیره‌سازی فیلترهای پیچیده و استفاده مجدد از آن‌ها تنها با یک کلیک را فراهم آورده است. با استفاده از این قابلیت شما می‌توانید برای مشکلات مربوط به قسمت‌های مختلف سیستم خود، به عنوان مثال سرویس‌ها و پایگاه‌های داده، نماهای جداگانه ایجاد کرده و به آسانی و در لحظه میان آن‌ها جابجا شوید.

پشتیبانی از YAML

در جدیدترین نسخه نرم‌افزار جامع مانیتورینگ شبکه زبیکس، فرمت YAML که از خوانایی بیشتری برخوردار است به عنوان استاندارد در templateها و عملیاتی ورودی و خروجی در زبیکس در نظر گرفته شده است.

ارتقای کاربردپذیری سیستم

در زبیکس ۵.۲ بهبودهای مختلفی در زمینه کاربردپذیری صورت پذیرفته است. بخشی از این موارد عبارتند از:

• امکان در نظر گرفتن timezoneهای گوناگون برای کاربران مختلف جهت مانیتورینگ راحت‌تر در تیم‌های پراکنده در سطح جهان
• چیدمان مناسب‌تر برای فرم‌های تعریف نگهداری (maintenance definition form)
• منطق آسان برای برنامه‌ریزی معیارهای پشتیبانی نشده
• قابلیت تعیین زبان پیش‌فرض برای تمامی کاربران
• نمایش واضح لیست داشبوردها در مورد اینکه کدام داشبوردها توسط کاربر فعال ایجاد شده و با چه کاربرانی اشتراک‌گذاری شده است.
• امکان تعیین ویژگی‌های SNMP در زمان تست معیارها
• قابلیت مدیریت معیارهای پشتیبانی نشده به نحو خاص در زمان پیش پردازش
• تبدیل اسکرین‌های الگو شده (templated screens) به داشبوردهای الگو شده (templated dashboards)
• کوتاه‌تر و ساده‌تر شدن نام تمپلیت‌ها

بهبود یکپارچه‌سازی‌ با سیستم‌های هشدار

زبیکس ۵.۲ امکان یکپارچه‌سازی با تعداد بسیار زیادی از سیستم‌های اعلام هشدار و اطلاع‌رسانی مورد استفاده در صنعت را در نظر گرفته است. از این جمله می‌توان به سیستم‌ها و نرم‌افزارهای تلگرام، Slack، Pushover، Discord، VictorOps، Microsoft Teams، SINGNL4، Mattermost، OpsGenie، PagerDuty و iLert اشاره نمود.

ارتقای یکپارچه‌سازی با سیستم‌های ITSM

سیستم مانیتورینگ زبیکس در حال حاضر امکان یکپارچه‌سازی را با انواع سیستم‌های ITSM در هر دو حالت ابری و درون سازمانی (on-premise) فراهم آورده است. از جمله این سیستم‌ها می‌توان به Jira، Redmine، ServiceNow، Zendesk، Jira ServiceDesk، OTRS، Zammad، Solarwinds Service Desk، TOPdesk و SysAid اشاره نمود.

معرفی و به‌روزرسانی تمپلیت‌ها و pluginها

در نسخه ۵.۲ زبیکس اکثر تمپلیت‌ها به‌روزرسانی شده‌اند و در کنار آن تمپلیت‌ها و pluginهای جدیدی نیز جهت مانیتورینگ سرویس‌ها، نرم‌افزارهای کاربردی و تجهیزات مختلف ارائه گردیده است. همچنین اکثر تمپلیت‌ها از توابع جهت کشف خودکار و هوشمند منابع مختلف مانند Redis، MYSQL، PostgreSQL، Nginx، Windows، Oracle Database، Clickhouse، Memcashed، HAProxy، Asterisk، Microsoft IIS، MSSQL، etcd، PHP FPM و Squid بهره می‌برند.

امکان انتخاب جهت استقرار به صورت ابری یا درون‌سازمانی

با توجه به رایگان و همچنین متن‌باز بودن زبیکس، امکان مستقر کردن آن بر روی بسترهای گوناگون با توجه به نیاز شما وجود دارد. در حال حاضر پکیج‌های رسمی، container imagesها و سرورهای مجازی مختلفی جهت مستقر کردن به صورت درون سازمانی میسر است. از این جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• پکیج‌های لینوکس برای RHEL، CentOS، Debian، SuSE، Ubuntu و Raspbian بر روی پلتفرم‌های سخت‌افزاری مختلف مانند ARM
• وسایل مجازی مانند VMWare، VirtualBox، Hyper-V و XEN
• Docker و Kubernetes
• Agent برای لینوکس، MacOS، MSI image برای ویندوز، AIX، HP-UX، Solaris و سیستم‌های BSD

همچنین شما می‌توانید با استفاده از ارائه‌دهندگان ابری گوناگون مانند کلادینو تنها با یک کلیک سیستم زبیکس خود را راه‌اندازی نمایید. همچنین شما می‌توانید از راهکار زبیکس آنلاین که با همکاری سدیدآفرین و کلادینو ایجاد شده است، استفاده نمایید.

برخی از دیگر امکانات زبیکس ۵.۲

از دیگر امکانات زبیکس ۵.۲ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اختیاری نمودن host interface
• پشتیبانی از تگ برای host prototype‌ها
• امکان بررسی وضعیت و محتوای value cache به صورت لحظه‌ای
• پشتیبانی از interface‌ها برای  host prototype‌ها
• امکان استفاده از user macro‌ها در اسکریپت‌های پیش‌پردازشی
• قابلیت استفاده از event log-related macro‌ها برای داده‌های عملیاتی
• پشتیبانی از user macro‌ها در توضیحات آیتم‌ها
• قابلیت گزارش داده برای چندین هاست برای Active Zabbix Agent
• افزایش حداکثر طول مقدار user macro‌ها به ۲۰۴۸ بیت
• افزودن امکان کار با هدرهای HTTP در اسکریپت‌های پیش‌پردازشی

جمع‌بندی

اینها تنها گوشه‌ای از امکاناتی است که شرکت زبیکس در نسخه ۵.۲ این سیستم ارائه نموده است. زبیکس همواره تلاش نموده است تا امکاناتی کاربردی را در کنار ظاهری مناسب ارائه نماید. به همین جهت است که در سال‌های اخیر همواره سیستم مانیتورینگ جامع زبیکس به عنوان یکی از رهبران بازار مانیتورینگ شبکه در سطح جهان شناخته شده است. در این خصوص می‌توانید به گزارشات ارائه شده توسط Gartner و IT Central Station مراجعه نمایید.

وبینار بررسی نسخه ۵.۲ زبیکس در تاریخ ۱۵ آذر ماه ۱۳۹۹ ساعت ۱۲ برگزار خواهد شد. این وبینار توسط شرکت زبیکس و شرکت سدیدآفرین، به عنوان نمایندگی رسمی زبیکس در ایران و خاورمیانه به زبان فارسی برگزار گردیده و در آن مسلم قیم، مدیر فنی شرکت سدیدآفرین، از ویژگی‌های این نسخه سخن می‌گوید.

ثبت‌نام در وبینار بررسی زبیکس ۵.۲

منبع: zabbix 5.2