مانیتورینگ دانشگاه آکسفورد با زبیکس

مقدمه

دانشگاه‌ها از مهمترین عناصر در سیستم آموزشی یک کشور هستند. با توجه به نقش مهم نهادهای دانشگاهی در ارتقای سطح علمی و مهارتی کشور، فعالیت‌هایی که در دانشگاه‌ها صورت می‌پذیرد از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین با توجه به ماهیت علمی دانشگاه‌ها، حجم گسترده‌ای از محتوای علمی در دانشگاه‌ها وجود داشته و سالیانه بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. با توجه به رشد فناوری استفاده از فناوری اطلاعات در دانشگاه‌ها نیز گسترش یافته است، که باعث گردیده چالش‌های جدیدی برای این نهادهای علمی ایجاد گردد. در حال حاضر بسیاری از فعالیت‌های دانشگاه‌ها از طریق فناوری اطلاعات صورت پذیرفته و دانشجویان با وب‌سایت‌ها و پورتال‌های مربوط به دانشگاه‌ها تعامل بسیاری دارند. همچنین بخش بسیاری از منابع علمی دانشگاه‌ها مانند پایان‌نامه‌ها اکنون به صورت دیجیتالی ذخیره می‌گردند.

در راستای مدیریت مناسب این منابع و فرآیندها دانشگاه‌ها راهکارهای متنوعی را مورد استفاده قرار می‌دهند. از جمله این راهکارها که پیش از این در خبر مرتبط با استفاده از زبیکس در دانشگاه اسلو در مورد آن صحبت کردیم، سیستم مانیتورینگ شبکه زبیکس است. این سیستم علاوه بر دانشگاه‌های خارجی در دانشگاه داخلی نیز پیاده‌سازی گردیده است. پیاده‌سازی این ساختار در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود و دانشگاه سمنان توسط تیم سدیدآفرین از جمله این موارد است. در این مقاله به نحوه مانیتورینگ دانشگاه آکسفورد با زبیکس در جهت مدیریت مناسب منابع علمی دیجیتال کتابخانه بودلیان میپردازیم.

دانشگاه آکسفورد

دانشگاه آکسفورد را می‌توان یکی از برترین دانشگاه‌های دنیا به حساب آورد. سال تاسیس این دانشگاه مشخص نیست، با این حال با توجه به اسناد به دست آمده، تاریخ تاسیس آن به حوالی قرن 11 میلادی باز می‌گردد، که آن را تبدیل به قدیمی‌ترین دانشگاه انگلیسی زبان جهان نموده است. این دانشگاه همواره رقابتی را با دانشگاه کمبریج در جهت کسب مقام بهترین دانشگاه انگلستان دارد و عمدتا در جمع 5 دانشگاه برتر جهان قرار می‌گیرد. این دانشگاه در شهر آکسفورد واقع گردیده است. جمعیت بالای دانشجویان در این شهر که در حدود یک چهارم جمعیت آن را تشکیل می‌دهد، باعث گردیده تا این شهر به عنوان جوان‌ترین شهر انگلستان لقب بگیرد. این شهر همچنین با توجه به ساختار معماری قرون وسطایی خود، بناهای دیدنی بسیاری از جمله کتابخانه بودلیان را دارد؛ که در این مقاله به نحوه مدیریت آن خواهیم پرداخت.

این دانشگاه به صورت متمرکز نبوده و دانشکده‌های آن در سرتاسر شهر به صورت پراکنده قرار دارند. هر کدام از این دانشکده‌ها ساختار خاص خود را داشته و تقریبا به صورت مستقل اداره می‌شوند. به طور کلی 4 بخش آکادمیک اصلی در دانشگاه آکسفورد وجود دارد، با این وجود قدرت علمی دانشگاه آکسفورد در حوزه علوم و به ویژه پزشکی چشمگیر است. این دانشگاه بیش از 250 هزار نفر فارغ‌التحصیل را آموزش داده است که در این میان 26 برنده مدال نوبل و 120 مدال‌آور المپیک وجود دارند. از جمله شاخص‌ترین فارغ‌التحصیلان این دانشگاه می‌توان به استیون هاوکینگ اشاره کرد.

این دانشگاه به صورت متمرکز نبوده و دانشکده‌های آن در سرتاسر شهر به صورت پراکنده قرار دارند. هر کدام از این دانشکده‌ها ساختار خاص خود را داشته و تقریبا به صورت مستقل اداره می‌شوند. به طور کلی 4 بخش آکادمیک اصلی در دانشگاه آکسفورد وجود دارد، با این وجود قدرت علمی دانشگاه آکسفورد در حوزه علوم و به ویژه پزشکی چشمگیر است.

این دانشگاه بیش از 250 هزار نفر فارغ‌التحصیل را آموزش داده است که در این میان 26 برنده مدال نوبل و 120 مدال‌آور المپیک وجود دارند. از جمله شاخص‌ترین فارغ‌التحصیلان این دانشگاه می‌توان به استیون هاوکینگ اشاره کرد. این دانشگاه به صورت متمرکز نبوده و دانشکده‌های آن در سرتاسر شهر به صورت پراکنده قرار دارند. هر کدام از این دانشکده‌ها ساختار خاص خود را داشته و تقریبا به صورت مستقل اداره می‌شوند. به طور کلی 4 بخش آکادمیک اصلی در دانشگاه آکسفورد وجود دارد، با این وجود قدرت علمی دانشگاه آکسفورد در حوزه علوم و به ویژه پزشکی چشمگیر است. این دانشگاه بیش از 250 هزار نفر فارغ‌التحصیل را آموزش داده است که در این میان 26 برنده مدال نوبل و 120 مدال‌آور المپیک وجود دارند. از جمله شاخص‌ترین فارغ‌التحصیلان این دانشگاه می‌توان به استیون هاوکینگ اشاره کرد.

مانیتورینگ بخش دیجیتال کتابخانه

کتابخانه بودلیان از جمله قدیمی‌ترین و در آن واحد بزرگترین کتابخانه‌های سراسر اروپا است. درهای این کتابخانه برای نخستین بار در سال 1602 به روی علاقه‌مندان گشوده شد. این کتابخانه بیشتر شامل کتاب‌های اهدایی بوده ولی در گذر زمان بر تعداد کتب آن افزوده گردید، به طوری که در حال حاضر بیش از 13 میلیون نسخه کتاب را در خود جای داده است. 

با توجه به گستردگی منابع این کتابخانه و ورود فناوری اطلاعات به این بخش از دانشگاه، حجم گسترده‌ای از فعالیت‌های کتابخانه به صورت دیجیتال طراحی گردیده است. در حال حاضر ساختار شبکه این کتابخانه که توسط بخش سیستم و خدمات کتابخانه دیجیتال بودلیان (BDLSS) اداره می‌گردد دارای بیش از 350 سرور مجازی و چندین سیستم ذخیره‌سازی است.

با توجه به نیازهای مشاهده شده توسط این مرکز، استفاده از زبیکس از سال 2015 در جهت مانیتورینگ منابع و فعالیت‌ها صورت پذیرفته است. در سال 2018، با توجه به سیاست‌های جدید نگهداری از منابع دیجیتالی، BDLSS تصمیم بر ارتقاء ساختارهای مورد استفاده گرفت. از جمله موارد مورد نظر در این ارتقا، مدیریت و کنترل کامل‌تر بر روی آرشیو تحقیقاتی آکسفورد (ORA)، آرشیو تصاویر، آرشیو اسناد و نسخ الکترونیکی، بررسی فرمت فایل‌ها از نظر صحت و نوع فرمت و همچنین بررسی وجود ویروس است. در ادامه ساختار مورد استفاده در مانیتورینگ دانشگاه آکسفورد با زبیکس را با جزئیات بیشتری بررسی می‌نماییم.

ساختار مانیتورینگ کتابخانه

در این راستا، ابتدا فعالیت‌هایی بر روی اطلاعات و آمارهای مربوط به منابع دیجیتالی موجود صورت پذیرفت، تا امکان دریافت گزارشاتی جامع به مدیران به صورت انواع گراف‌ها و داشبوردها فراهم شود.

در ادامه کار، ساختاری یکپارچه در راستای مدیریت فایل‌ها ایجاد گردید. در این ساختار، سیستم به بررسی تمامی ویژگی‌های یک فایل اعم از اندازه فایل، دسترسی‌ها و محاسبه مقدار SHA512 می‌پردازد. سپس تمامی این مقادیر در ساختار مبتنی بر ElasticSearch ذخیره می‌گردد. در این ساختار بررسی‌ها به صورت ماهیانه صورت می‌پذیرد. با توجه به بررسی صورت پذیرفته، تمامی تغییرات اعم از افزایش در تعداد فایل‌ها، فایل‌های حذف گردیده و همچنین تغییرات در فایل‌ها، تشخیص داده شده و گزارش می‌گردد.

با توجه به مقادیر ذخیره شده در الستیک سرچ،  بیش از 30 آمار به سمت زبیکس سرور ارسال می‌گردد. این موارد شامل مواردی مانند پیش‌بینی تعداد ایتم‌ها نیز می‌باشد که کمک بزرگی در راستای مدیریت رشد فضای ذخیره‌سازی مورد نیاز است. قابلیت‌ Kerberos authentication که در بروزرسانی‌های جدید به agent های زبیکس اضافه گردیده است، این امکان را اضافه نموده است تا سرور مرتبط با میکروسرویس‌ها به طور مستقیم با الاستیک سرچ ارتباط برقرار کرده و اعتبارسنجی صورت پذیرد. برای آشنایی با ویژگی‌های نسخه جدید زبیکس می‌توانید مقاله ویژگی‌های زبیکس 4.4 را مطالعه نمایید.

همچنین در این ساختار از گرافانا (Grafana) نیز جهت ارائه گزارشات استفاده گردیده است. گرافانا با اتصال به سرور زبیکس از طریق API اطلاعات را دریافت کرده و آمارهای دریافتی از زبیکس را به صورت داشبوردهای طراحی شده به نمایش می‌گذارد.

یک کتابخانه هوشمند

با وجود اینکه دانشگاه آکسفورد پیش از این نیز از زبیکس در راستای مدیریت منابع خود استفاده می‌نموده، ارتقاء سیستم به صورتی که در بالا توضیحات آن ارائه گردید، موجب مدیریت و کنترل هر چه بهتر فعالیت‌های آن گردیده است. از جمله موارد بهبود یافته می‌توان به مدیریت بهتر منابع اشاره نمود. از طریق ساختار میکروسرویس‌های بکار رفته در این ساختار، بیش از 22 میلیون فایل که در 3 فضای ذخیره‌سازی دیجیتال قرار دارند به طور یکپارچه مدیریت گردیده‌اند. همچنین این دانشگاه برنامه دارد تا 5 ساختار میکروسرویسی مشابه را در 2 سال آینده توسعه دهد.

همچنین این ساختار این اطمینان را ایجاد نموده است که فضاهای ذخیره‌سازی با یکدیگر هماهنگ می‌باشد. این مورد در کنار تهیه نسخه‌های پشتیبان به صورت دوره‌ای و متناسب با تغییرات صورت پذیرفته این اطمینان را برای مجموعه فراهم آورده که فایل‌ها در امنیت کامل می‌باشند. همچنین بررسی فرمت و ویژگی‌های فایل‌ها مدیریت این منابع را آسان‌تر و کارآمدتر نموده است. در کنار این، بررسی فرمت فایل‌ها، اطمینان بیشتری را در مورد درستی فایل‌ها و تطابق با استانداردهای مورد نظر کتابخانه فراهم آورده است. مزیت دیگری که این سیستم ایجاد نموده است، اطمینان بیشتر در جلوگیری از فعالیت‌های ویروس‌ها و ایجاد یک فضای Virus-free می‌باشد. بدین طریق مانیتورینگ دانشگاه آکسفورد با زبیکس توانسته است تا امنیت یکی از بزرگترین کتابخانه‌های جهان و میراث علمی موجود در آن را تامین نماید.